تاثیرآموزش تئوری محور در پیشگیری از پوکی استخوان در زنان

پوکی استخوان یکی از شایعترین بیماری متابولیک استخوان است.تیم تحقیق بر آن شدند تا یک برنامه آموزشی تئوری محور برای پیشگیری از پوکی استخوان در زنان طراحی و اجرا نمایند. این مطالعه در دو مرحله انجام شد. در مطالعه مقطعی، سازه های الگوی اعتقاد بهداشتی وسازه های خودتنظیمی وحمایت اجتماعی از تئوری شناختی اجتماعی در401 نفر از زنان سن 30 تا 50 سال تحت پوشش مراکز بهداشتی درمانی شهر فسا جهت برازش الگوی پیش بینی کننده رفتارهای پیشگیری کننده از پوکی استخوان، مورد بررسی قرار گرفتند. سپس بر اساس الگوی برازش یافته، برنامه آموزشی در قالب ده جلسه 55 تا 60 دقیقه طراحی شد. پرسشنامه ای مشتمل بر ساز های مدل اعتقاد بهداشتی وسازه های خودتنظیمی و حمایت اجتماعی از تئوری شناختی اجتماعی وعملکردتغذیه ای و پیاده روی جهت پیشگیری از پوکی استخوان در زنان درقبل، بلافاصله و شش ماه پس از مداخله آموزشی سنجیده شد. مقدار تراکم استخوان در ناحیه فقرات کمری و تراکم استخوانی در ناخیه فمور درقبل و شش ماه بعد از مداخله آموزشی ثبت گردید. در مطالعه مقطعی، الگوی برازش یافته، 1/29 درصداز واریانس رفتار پیاده روی و2/20 درصد از واریانس رفتار تغذیه ای پیشگیری از پوکی استخوان را بیان نمودند. سازه های حساسیت درک شده، انگیزش، حمایت اجتماعی و خودتنظیمی برای رفتار پیاده روی ومتغیرهای حساسیت درک شده و خودتنظیمی برای رفتار تغذیه ای پیشگویی کننده بود. در مطالعه نیمه تجربی، در بلافاصله پس از مداخله و شش ماه بعد گروه آزمون نسبت به گروه کنترل افزایش چشمگیری درخصوص سازه های مدل اعتقاد بهداشتی ،خودتنظیمی، حمایت اجتماعی، عملکرد تغذیه ای و عملکرد پیاده روی نشان داد.در شش ماه پس از مداخله آموزشی در گروه آزمون مقدار t-score تراکم استخوانی در ناحیه فقرات کمری 127/0 افزایش نشان داد. درصورتیکه در گروه کنترل 043/0-کاهش یافته بود. مقدار t-scoreتراکم استخوانی در ناحیه ران در گروه آزمون 125/0 افزایش نشان داد. درصورتیکه در گروه کنترل 028/0- کاهش یافته بود. یافته های تحقیق بر قابلیت استفاده از الگوی توسعه یافته، در طراحی و انجام مداخلات آموزشی به منظور پیشگیری از پوکی استخوان دلالت دارد.